Valpreventie en medicijnen

Hoe beïnvloeden medicijnen het risico op vallen?

Naarmate je ouder wordt, is de kans groot dat je meer medicijnen nodig hebt om gezondheidsproblemen te behandelen. Helaas kan je lichaam deze medicijnen minder snel verwerken, waardoor bijwerkingen langer aanhouden. Dit geldt vooral voor medicijnen zoals slaapmiddelen, sterke pijnstillers en bloeddrukverlagende middelen. Deze medicijnen kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals duizeligheid, slaperigheid of verminderde balans, wat het risico op vallen vergroot.

Medicijnen die de kans op vallen verhogen

Bepaalde medicijnen kunnen invloed hebben op je bloeddruk, evenwicht of hersenfunctie. De volgende medicijnen zijn bekend om hun verhoogde valrisico:

• Slaapmiddelen of medicijnen tegen angst (benzodiazepines): Deze kunnen sufheid en slaperigheid veroorzaken, wat je evenwicht en alertheid vermindert.
• Sterke pijnstillers zoals morfine, tramadol of oxycodon: Deze middelen maken je vaak suf en kunnen je evenwicht beïnvloeden.
• Bloeddrukmedicijnen en plaspillen (diuretica): Deze kunnen duizeligheid veroorzaken, vooral wanneer je snel opstaat.

Daarnaast zijn er specifieke medicijngroepen die een verhoogd risico op vallen met zich meebrengen:

• Psychotrope medicijnen: Dit zijn medicijnen die je hersenen beïnvloeden, zoals benzodiazepines, antipsychotica en antidepressiva. Deze middelen kunnen je balans en waarneming beïnvloeden, waardoor de kans op vallen toeneemt.
• Cardiovasculaire medicijnen: Medicijnen die je hart en bloedvaten beïnvloeden, zoals niet-selectieve bètablokkers, anti-aritmica, vasodilatantia en calciumantagonisten, kunnen je bloeddruk verlagen en duizeligheid veroorzaken.
• Opioïden en anti-epileptica: Dit zijn sterke pijnstillers en middelen tegen epilepsie die ook invloed kunnen hebben op je balans en coördinatie.

Het gevaar van polyfarmacie

Polyfarmacie is het gebruik van vier of meer medicijnen tegelijk, vaak bij ouderen. Dit verhoogt het risico op vallen, vooral als de medicijnen elkaars werking beïnvloeden. Het gaat daarbij niet alleen om de hoeveelheid medicijnen, maar vooral om de combinatie van medicijnen die je balans, evenwicht en bloeddruk kunnen beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om regelmatig je medicijngebruik te bespreken met ons of met je huisarts, zeker als je merkt dat je je duizelig voelt of onzeker loopt.

Wanneer moet je contact opnemen met je huisarts of apotheker?

Het is verstandig om regelmatig met je huisarts of met ons te praten over je medicijngebruik, vooral in de volgende situaties:

• Als je medicijnen gebruikt die het risico op vallen verhogen, zoals slaapmiddelen, sterke pijnstillers, bloeddrukverlagende medicijnen of medicijnen tegen psychische klachten.
• Als je je regelmatig duizelig, slaperig of suf voelt.
• Als je angst hebt om te vallen of merkt dat je onzeker loopt.
• Als je in het afgelopen jaar bent gevallen, omdat dit een teken kan zijn dat je medicijngebruik herzien moet worden.
• Wanneer je nieuwe medicijnen krijgt voorgeschreven. Vraag dan altijd naar mogelijke bijwerkingen en hoe deze je evenwicht kunnen beïnvloeden.

Hoe verklein je de kans op vallen door medicijnen?

Er zijn verschillende manieren om de kans op vallen door medicijnen te verkleinen. Hieronder vind je enkele tips:

1. Overleg regelmatig met je apotheker of huisarts: Zij kunnen je medicijnen controleren en kijken of er alternatieven zijn die minder risico op vallen geven.
2. Lees de bijsluiter goed: Controleer op bijwerkingen zoals duizeligheid, slaperigheid of evenwichtsproblemen.
3. Vraag om advies over het beste tijdstip voor inname: Soms kun je medicijnen beter ’s avonds nemen om overdag minder last te hebben van bijwerkingen.
4. Wees alert op veranderingen: Als je merkt dat je je anders voelt door nieuwe medicijnen, bespreek dit dan met ons of met de huisarts.

Wat kunnen we voor je doen?

Als apotheek kunnen we een rol vervullen bij het verkleinen van het risico op vallen door medicijnen. We kunnen je helpen door te controleren of je medicijnen goed op elkaar afgestemd zijn en of er combinaties zijn die je risico op vallen verhogen. Daarnaast kunnen we je adviseren over de beste manier en tijd om je medicijnen in te nemen en mogelijke bijwerkingen bespreken. Bespreek het daarom direct met ons als je je zorgen maakt over je medicijngebruik of merkt dat je last hebt van bijwerkingen zoals duizeligheid of slaperigheid. We kunnen je medicijngebruik aanpassen of andere middelen kiezen die wellicht veiliger zijn voor jou.

Samen valrisico verkleinen

Door alert te zijn op de invloed van medicijnen en dit met ons te bespreken, kun je de kans op vallen aanzienlijk verkleinen. Dit draagt bij aan een veiligere, gezondere en zelfstandige levensstijl. Door samen te werken kunnen we veel problemen voorkomen en de kwaliteit van je leven verbeteren.